Waarom archeologisch onderzoek in de Waaslandhaven?

Archeologie in Vlaanderen valt onder de Vlaamse bevoegdheid. Deze wordt uitgevoerd door private instellingen, zoals bijvoorbeeld BAAC Vlaanderen. Wanneer een archeologische site het risico loopt vernield te worden, wordt een archeologisch onderzoek verplicht door de overheid. Dit op basis van een waardering, bepaald door een vooronderzoek.

In dit specifieke geval wordt heel wat prehistorische archeologie bedreigd door de uitbreiding van de Waaslandhaven.

Het veldwerk, de opgraving,  is gebonden aan de door de overheid beschreven minimumnormen. En wordt ten allertijden ook opgevolgd door het Agentschap Onroerend Erfgoed. De financiële lasten van het onderzoek worden gedragen door de verstoorder, in dit geval de opdrachtgever Maatschappij Linkerscheldeoever (MLSO)

Vooronderzoek 

Sinds de jaren ’80 zijn archeologen sterk actief in de omgeving van het Verrebroek dok. Door de ontwikkeling van het havengebied, werd het landschap sterk onder de loep gelopen. Hieruit bleek dat het prehistorisch niveau van de bodem bijzonder goed bewaard is gebleven.  Deze site zou dus unieke informatie kunnen verschaffen over onze prehistorische voorouders.

Doorheen de afgelopen decennia werden verschillende gebieden onderzocht door verscheidene instanties en volgens diverse technieken. Men gebruikte landschappelijk booronderzoek om de bewaring van de bodem vast te stellen, proefsleuven brachten perceelgrenzen aan het licht en archeologisch booronderzoek ten slotte toonde de aanwezigheid van vuursteenconcentraties aan.

Wanneer we alle gegevens bundelen, verwachten we vooral informatie  te vergaren over de steentijd (het mesolithicum en in mindere mate neolithicum). Ons onderzoek zal zich vooral focussen op vuursteenconcentraties en de aanwezigheid van antropogene sporen zoals haardkuilen en hazelnootkuilen. Erg abstract allemaal, maar hopelijk kunnen we binnenkort meer beeld bij het woord voegen, naar mate ons onderzoek verder loopt.

Plan van aanpak

Uiteindelijk werden op basis van een vooronderzoek door onze collega’s van GATE, drie onderzoek zones geselecteerd. Deze zullen tussen 2015 en 2017 allemaal uitgebreid onderzocht worden.

Het terrein werd opgedeeld in een oostelijk en westelijk deel. Tijdens een eerste fase zullen alle werkzaamheden in het oostelijk deel behandeld worden. Dit betreft enkele kleine werkputten en profielputten. Deze fase ging van start begin september 2015 en liep begin oktober reeds op zijn einde. Tijdens een tweede fase werd de westelijke zone uitgebreid onderzocht met 1 niveau. Het betreft dan een oppervlakte van 6 ha die in de loop van 2016 werd behandeld. De derde fase betreft een verder, doorgedreven opgraving van de westelijke zone die vrijwel geheel 2017 in beslag zal nemen. De verwerking gebeurd steeds tussendoor, door een team van specialisten. De uitwerking voor de laatste fase wordt ingepland na de opgravingen in 2018/2019.